Giá điện cao điểm và giải pháp BESS cho doanh nghiệp

I. Giá điện cao điểm: “Nỗi đau kép” của doanh nghiệp và lưới điện quốc gia

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ, nhu cầu năng lượng, đặc biệt là điện, tăng lên không ngừng, tạo ra áp lực rất lớn lên cả doanh nghiệp lẫn hạ tầng lưới điện quốc gia. Trong đó, điện giá cao điểm nổi lên như một “nỗi đau kép” dai dẳng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh và sự ổn định của hệ thống điện.

Tại Việt Nam, biểu giá điện cho các doanh nghiệp thường được chia thành ba khung giờ: thấp điểm, bình thường và cao điểm. Cụ thể, điện giá cao điểm áp dụng vào các khung giờ mà nhu cầu sử dụng điện của toàn xã hội tăng đột biến, điển hình là từ 9h30 sáng đến 11h30 trưa và từ 17h00 đến 20h00 tối, các ngày từ thứ Hai đến thứ Bảy. Mức giá trong những khung giờ này thường cao gấp 2 đến 3 lần so với giờ thấp điểm, biến điện năng thành một trong những chi phí vận hành đắt đỏ nhất.

Theo các báo cáo về ngành năng lượng, việc điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, như mức tăng 4,8% gần đây, đã và đang tạo ra áp lực khổng lồ cho doanh nghiệp. Với các ngành sản xuất tiêu thụ nhiều điện như dệt may, chi phí điện có thể chiếm tới 9-12% giá thành sản phẩm, trực tiếp “ăn mòn” lợi nhuận và giảm sức cạnh tranh trên thị trường. Không chỉ doanh nghiệp, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng đối mặt với thách thức không nhỏ trong việc đảm bảo cung ứng điện ổn định và an toàn khi nhu cầu tiêu thụ tăng vọt trong những khung giờ cao điểm này. Tình trạng này có thể dẫn đến nguy cơ quá tải lưới điện, dao động tần số, hoặc thậm chí là cắt giảm phụ tải đột ngột, gây thiệt hại nghiêm trọng cho hoạt động sản xuất, ước tính lên đến hàng chục triệu đồng mỗi giờ đối với các dây chuyền sản xuất lớn. Do đó, việc tìm kiếm một giải pháp tiết kiệm điện hiệu quả và bền vững là vô cùng cấp thiết.

II. Giải pháp BESS: “Cứu cánh” đột phá cho bài toán giá điện cao điểm và ổn định lưới điện

Trong bối cảnh Điện giá cao điểm ngày càng trở thành nỗi lo lớn, Hệ thống lưu trữ năng lượng pin (BESS – Battery Energy Storage System) đã nổi lên như một “cứu cánh” đột phá. Đây là một giải pháp tiết kiệm điện tiên tiến, không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí mà còn góp phần ổn định hệ thống điện quốc gia và thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng xanh.

BESS hoạt động dựa trên nguyên lý đơn giản nhưng hiệu quả: lưu trữ điện năng khi giá rẻ (giờ thấp điểm, hoặc từ nguồn năng lượng tái tạo dư thừa như điện mặt trời mái nhà) và sau đó cung cấp điện trở lại cho doanh nghiệp vào những thời điểm giá cao (giờ cao điểm) hoặc khi có sự cố lưới điện.

1. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của Hệ thống BESS

Để hiểu rõ hơn về hiệu quả của BESS, cần nắm vững các thành phần cốt lõi và nguyên lý vận hành của nó:

Module pin/Hệ thống pin (Battery Modules/Packs): Là thành phần trung tâm nơi điện năng được lưu trữ dưới dạng hóa năng, phổ biến nhất hiện nay là pin Lithium-ion nhờ mật độ năng lượng cao, hiệu suất sạc/xả vượt trội (thường trên 90%), và tuổi thọ dài (hàng nghìn chu kỳ).
Hệ thống quản lý pin (BMS – Battery Management System): Đóng vai trò “bộ não” giám sát và bảo vệ toàn bộ khối pin. BMS liên tục theo dõi các thông số như điện áp, dòng điện, nhiệt độ, tình trạng sạc (SoC) để tối ưu hiệu suất, kéo dài tuổi thọ và đảm bảo an toàn, ngăn ngừa các sự cố như quá tải hoặc quá xả.
Bộ chuyển đổi hai chiều (PCS – Power Conversion System): Là cầu nối giữa pin (dòng điện một chiều – DC) và lưới điện/tải tiêu thụ (dòng điện xoay chiều – AC). PCS chuyển đổi dòng DC thành AC khi pin xả và ngược lại khi pin sạc, với hiệu suất chuyển đổi thường đạt trên 97%.
Hệ thống quản lý năng lượng (EMS – Energy Management System): “Bộ điều khiển trung tâm” thông minh này là chìa khóa cho sự linh hoạt của BESS. EMS sử dụng các thuật toán phức tạp để phân tích dữ liệu giá điện theo thời gian thực (đặc biệt là Điện giá cao điểm), dự báo phụ tải, và các yêu cầu từ lưới điện để đưa ra quyết định sạc/xả tối ưu nhằm đạt được các mục tiêu tiết kiệm chi phí hoặc hỗ trợ lưới.
Hệ thống điều hòa nhiệt độ (Thermal Management System): Quan trọng để duy trì nhiệt độ hoạt động lý tưởng cho pin, giúp tối đa hóa tuổi thọ và hiệu suất, đồng thời đảm bảo an toàn vận hành.

Nguyên lý hoạt động cơ bản của BESS là thực hiện “dịch chuyển tải” (load shifting): Sạc điện từ lưới vào giờ thấp điểm (khi Điện giá cao điểm không áp dụng) hoặc từ nguồn điện mặt trời vào ban ngày, sau đó xả điện lưu trữ ra để cung cấp cho tải của doanh nghiệp vào giờ cao điểm, giúp tránh mua điện lưới với giá đắt đỏ.

2. Lợi ích vượt trội của BESS đối với doanh nghiệp

Việc triển khai BESS mang lại nhiều lợi ích chiến lược cho các doanh nghiệp, đặc biệt là tại thị trường BESS Vietnam đầy tiềm năng:

Tiết kiệm chi phí điện đáng kể: Đây là lợi ích cốt lõi. Bằng cách thực hiện chiến lược “sạc thấp điểm, xả cao điểm”, doanh nghiệp có thể giảm đáng kể lượng điện mua từ lưới vào giờ đắt đỏ. Các nghiên cứu và thực tế triển khai cho thấy, BESS có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm từ 15% đến 25% tổng chi phí điện hàng tháng.
Tối ưu hóa Peak Shaving (Giảm phụ tải đỉnh): BESS cho phép doanh nghiệp cắt giảm nhu cầu điện vào giờ cao điểm, giảm công suất đăng ký đỉnh, từ đó giảm đáng kể các khoản phí liên quan đến công suất.
Đảm bảo nguồn điện liên tục và ổn định: Với vai trò là nguồn điện dự phòng, BESS giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh không bị gián đoạn khi có sự cố lưới điện hoặc mất điện đột ngột. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các ngành sản xuất cần hoạt động liên tục.
Tích hợp và tối ưu hóa năng lượng tái tạo: Đối với các doanh nghiệp đã lắp đặt hoặc có ý định lắp đặt điện mặt trời mái nhà, BESS là mảnh ghép hoàn hảo. Nó giúp lưu trữ lượng điện mặt trời dư thừa được tạo ra vào ban ngày và sử dụng vào ban đêm hoặc những ngày ít nắng, tối đa hóa hiệu quả đầu tư vào năng lượng sạch.
Nâng cao hình ảnh doanh nghiệp và phát triển bền vững: Sử dụng BESS thể hiện cam kết của doanh nghiệp đối với việc giảm phát thải carbon và đóng góp vào mục tiêu Net Zero quốc gia. Điều này không chỉ tạo ra giá trị bền vững mà còn nâng cao uy tín thương hiệu trong mắt khách hàng, đối tác và cộng đồng.

3. BESS Vietnam: Một thị trường đầy tiềm năng và cơ hội

Thị trường BESS Vietnam đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố:

Nhu cầu tiết kiệm chi phí điện tăng cao: Với Điện giá cao điểm và xu hướng tăng giá điện chung, doanh nghiệp ngày càng chủ động tìm kiếm các giải pháp tiết kiệm điện hiệu quả.
Chính sách khuyến khích năng lượng tái tạo: Chính phủ Việt Nam đang tích cực nghiên cứu và ban hành các chính sách để thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, trong đó có vai trò quan trọng của BESS. Bộ Công Thương đang nghiên cứu cơ chế giá điện cho điện lưu trữ, và việc cho phép mua 100% công suất điện dư từ điện mặt trời mái nhà có tích hợp lưu trữ đang được xem xét.
Tiến bộ công nghệ và giảm giá thành: Công nghệ pin lưu trữ ngày càng phát triển, giúp giảm chi phí sản xuất pin lithium, khiến BESS ngày càng dễ tiếp cận và có tính kinh tế hơn cho các doanh nghiệp.
Nhu cầu ổn định lưới điện: Với sự gia tăng của các nguồn năng lượng tái tạo không ổn định (như điện mặt trời, điện gió), nhu cầu về các giải pháp tiết kiệm điện có khả năng ổn định lưới điện như BESS là rất lớn. BESS có thể hỗ trợ điều chỉnh tần số và cung cấp các dịch vụ phụ trợ hệ thống điện, góp phần giảm nguy cơ cắt giảm phụ tải.

4. Thách thức và triển vọng phát triển BESS tại Việt Nam

Mặc dù có nhiều tiềm năng, việc triển khai BESS tại Việt Nam cũng đối mặt với một số thách thức:

Chi phí đầu tư ban đầu: Dù giá thành đã giảm, chi phí đầu tư ban đầu cho một hệ thống BESS vẫn còn là một rào cản đối với nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tuy nhiên, thời gian hoàn vốn ngày càng rút ngắn (điển hình 3-7 năm) đang dần làm thay đổi nhận thức này.
Chính sách và cơ chế thị trường: Khung pháp lý và cơ chế thị trường cho lưu trữ năng lượng tại Việt Nam vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Việc thiếu các quy định rõ ràng về giá, dịch vụ phụ trợ và kết nối lưới có thể tạo ra rào cản cho sự phát triển nhanh chóng.
Nhận thức và chuyên môn: Một số doanh nghiệp có thể chưa hiểu rõ về lợi ích toàn diện của BESS hoặc thiếu chuyên môn để đánh giá và triển khai hệ thống một cách tối ưu.

Tuy nhiên, với cam kết của Việt Nam về mục tiêu Net Zero vào năm 2050 và nhu cầu năng lượng ngày càng tăng, tiềm năng phát triển của BESS Vietnam là vô cùng lớn. Các chính sách sẽ dần được hoàn thiện, và công nghệ sẽ tiếp tục được tối ưu hóa, biến BESS thành một phần không thể thiếu của hệ thống năng lượng tương lai.

III. Tính toán tiết kiệm cho doanh nghiệp với BESS

Để đưa ra quyết định đầu tư vào BESS, việc tính toán tiết kiệm cho doanh nghiệp một cách chi tiết là vô cùng quan trọng. Doanh nghiệp cần xem xét các yếu tố chính sau:

Chi phí đầu tư ban đầu: Bao gồm giá mua pin, hệ thống biến tần (inverter), hệ thống quản lý năng lượng (EMS), chi phí lắp đặt, và các chi phí liên quan khác.
Biểu giá điện hiện hành: Phân tích kỹ lưỡng chênh lệch giá giữa giờ cao điểm và giờ thấp điểm để xác định tiềm năng tiết kiệm từ chiến lược sạc/xả. Ví dụ, nếu Điện giá cao điểm là 5.200 VNĐ/kWh và giờ thấp điểm là 1.800 VNĐ/kWh, mức chênh lệch 3.400 VNĐ/kWh là cơ sở để tính toán lợi nhuận.
Mức tiêu thụ điện thực tế và hồ sơ tải: Xác định nhu cầu điện vào các khung giờ khác nhau để lựa chọn công suất (kW) và dung lượng (kWh) BESS phù hợp nhất, đảm bảo hệ thống có thể đáp ứng đủ nhu cầu xả vào giờ cao điểm.
Thời gian sử dụng BESS: Tính toán số giờ hoạt động của BESS mỗi ngày và số ngày trong tháng/năm để ước tính tổng sản lượng điện được lưu trữ và xả.
Tuổi thọ và chi phí bảo trì, vận hành: Đánh giá tuổi thọ của hệ thống pin (thường là 10-15 năm hoặc hơn tùy công nghệ) và các chi phí bảo trì định kỳ để tính toán thời gian hoàn vốn (ROI).

Ví dụ minh họa đơn giản về tính toán tiết kiệm:

Giả sử một doanh nghiệp có công suất sử dụng điện lớn vào giờ cao điểm, quyết định đầu tư hệ thống BESS 100kW/400kWh. Doanh nghiệp này sạc BESS vào giờ thấp điểm (giá 1.800 VNĐ/kWh) và xả vào giờ cao điểm (giá 5.200 VNĐ/kWh) trong 4 giờ mỗi ngày, hoạt động 26 ngày/tháng (tránh chủ nhật).

Sản lượng điện xả vào giờ cao điểm mỗi ngày: 100kW * 4 giờ = 400 kWh.
Chênh lệch giá điện mỗi kWh: 5.200 VNĐ – 1.800 VNĐ = 3.400 VNĐ/kWh.
Tiết kiệm mỗi ngày: 400 kWh * 3.400 VNĐ/kWh = 1.360.000 VNĐ.
Tiết kiệm mỗi tháng: 1.360.000 VNĐ/ngày * 26 ngày/tháng = 35.360.000 VNĐ.
Tiết kiệm mỗi năm: 35.360.000 VNĐ/tháng * 12 tháng = 424.320.000 VNĐ.

(Lưu ý: Đây là ví dụ đơn giản và chỉ mang tính tham khảo. Việc tính toán thực tế cần dựa trên hồ sơ phụ tải, biểu giá điện, và thông số kỹ thuật cụ thể của hệ thống BESS phù hợp với từng doanh nghiệp.)

IV. Đồng hành cùng doanh nghiệp

Điện giá cao điểm đang và sẽ tiếp tục là một thách thức lớn đối với hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp tại Việt Nam. Tuy nhiên, với sự phát triển không ngừng của công nghệ và sự hỗ trợ từ các chính sách năng lượng, giải pháp BESS mang lại một cơ hội vàng để doanh nghiệp chuyển đổi, tối ưu chi phí và tăng cường năng lực tự chủ năng lượng. Đây thực sự là một giải pháp tiết kiệm điện đột phá, giúp giảm thiểu gánh nặng từ Điện giá cao điểm.

Đầu tư vào Hệ thống lưu trữ năng lượng pin không chỉ là một khoản chi phí mà là một quyết định chiến lược, một khoản đầu tư thông minh mang lại lợi ích kinh tế rõ rệt và giá trị bền vững lâu dài. Việc tính toán tiết kiệm cho doanh nghiệp một cách bài bản sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.

Công ty Cổ phần Năng lượng TTA cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp Việt Nam trong hành trình chuyển đổi năng lượng. Với kinh nghiệm chuyên sâu trong các giải pháp BESS và đội ngũ chuyên gia tận tâm, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm ra giải pháp tiết kiệm điện tối ưu nhất, góp phần vào sự phát triển thịnh vượng và bền vững, hiện thực hóa tầm nhìn trở thành nhà cung cấp giải pháp năng lượng thông minh hàng đầu Việt Nam.

CTA: Tính toán tiết kiệm cho doanh nghiệp

Đừng để Điện giá cao điểm tiếp tục bào mòn lợi nhuận của bạn!

Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để nhận được sự tư vấn chuyên sâu và tính toán chi tiết mức tiết kiệm điện mà doanh nghiệp của bạn có thể đạt được khi triển khai hệ thống BESS. Chúng tôi sẽ cung cấp giải pháp phù hợp nhất với nhu cầu và ngân sách của bạn, giúp bạn chủ động kiểm soát chi phí năng lượng.

Email: info@nangluongtta.com/
Website: https://nangluongtta.com/

Hãy cùng TTA Energy kiến tạo một tương lai năng lượng hiệu quả và xanh hơn!